Flugplatz Texel


Omdat er in de jaren 30 van de vorige eeuw er een dusdanige groei plaats vond in de luchtvaart. Werd er halverwege de jaren 30 besloten tot de bouw van een vliegveld op Texel. Het vliegveld moest midden op eiland komen in de buurt van Zuid Eierland. Texel kende in die tijd een heuse groei van toeristen en daardoor heeft de KLM besloten tot de bouw van Vliegveld de Vlijt. Vernoemd naar de boerderij die tot 1932 op het stuk grond van 600 bij 600 meter heeft gestaan. Gelegen aan de Postweg, één van de hoofdwegen op Texel. En in 1937 werd het vliegveld officieel geopend. In de jaren daarop vlogen er vooral zomers meerdere vluchten per dag van Schiphol naar Texel. Maar naarmate de oorlogsdreiging toenam kwam het vliegveld steeds meer onder de aandacht van de LVA, De Luchtvaartafdeling der Koninklijke Landmacht. De voorloper van Koninklijke Luchtmacht.

De LVA was tot de jaren 30 hoofdzakelijk actief op Soesterberg maar omdat Nederland zich mobiliseerde werd besloten dat de vliegtuigen van defensie verspreid over het land opgesteld moesten worden. En aangezien er op Texel een nieuw vliegveld was gebouwd aan de rand van de Vesting Holland, ongeveer de huidige randstad werd er in 1939 een grote hangaar gebouwd voor het opslaan van enkele toestellen. Texel zou gaan dienen als opleidingscentrum voor meermotorige vliegtuigen. Vlak voor de capitulatie slaagde de Nederlanders er nog wel in enkele toestellen in veiligheid te brengen of onbruikbaar te maken. Maar toch slaagde de Duitsers er in om een groot deel vanuit de lucht in de brand te schieten.

Küver 430 op het vliegveld
Nadat Nederland was gecapituleerd namen de Duitsers hun intrede op Texel en zagen zij de strategische voordelen van het vliegtuig. Rondom het vliegveld werd luchtafweergeschut opgesteld en werden enkele landingsbanen die voorheen van gras waren bestraat. Vanaf 1942 werd er begonnen met het bouwen van bunkers bestaande uit 14 Küver types en 1 befhelsstand. In de eerste jaren van de oorlog stonden er op het vliegveld hoofdzakelijk Duitse jachtvliegtuigen. Maar naarmate de oorlog verstreek en de geallieerde luchtoorlog groeide bleek het Texelse vliegveld niet meer aan de eisen te voldoen. Mede door de afgelegen ligging was het een makkelijk doel voor Engelse en Amerikaanse bommenwerpers. En dit bleek een aantal keer maar al te waar zijn. De Duitsers besloten het vliegveld te ontmantelen en op 29 maart 1943 werd het vliegveld officieel opgeheven door de Ortskommandant.




Kogelgaten in een hangar
Tijdens de Opstand van de Georgiërs werd er op en rond het vliegveld nog een aantal dagen hard gevochten waarvan de sporen vandaag de dag nog steeds zichtbaar zijn. Tijdens de laatste dagen van de Oorlog werden de Georgiërs steeds veder verdreven tot ze zich uiteindelijk verstopte in de bunkers en boerderijen rond het vliegveld. Ondertussen had zich een grote groep Duitsers verzameld in De Waal waar ze zich klaar maakte voor de strijd. Op 12 april vond er in de vroege morgen een grote beschieting plaats vanaf de kustbatterijen op Texel, Vlieland en Den Helder. Het doel waren de bunkers rond het vliegveld en naast gelegen boerderijen. Een groot deel van Zuid Eierland staat in de brand en ondanks dat de Duitsers met veel meer waren dan de Georgiërs slaagde ze er niet in de Georgiërs rond het vliegveld te verdrijven. De volgende dag vinden er weer zware beschietingen plaats vanaf de batterijen en als uiteindelijk de Duitse infanterie eenheden in actie komen worden de Georgiërs genoodzaakt zich terug te trekken richting de vuurtoren. 

Na de oorlog lag het vliegveld en omgeving totaal in puin en duurde het tot 1953 tot het weer in gebruik genomen werd. Rondom het vliegveld zijn de sporen van de oorlog nog zichtbaar aanwezig. Het meest opvallende is de grote bunker recht tegenover de ingang van het vliegveld. De Befhelsstand (commandopost) staat aan de rand van een weiland en zit onder de kogel en kanon gaten die de Duitsers daar tijdens hun strijd tegen de Georgiërs in hebben geschoten. Iets beter verstopt maar nog wel aanwezig zijn enkele Küver bunkers die bijna allemaal op privé liggen. Ook zijn er nog enkele Duitse bouwwerken aanwezig die diende als onderkomen en of werkplaatsen. Ook hierop zijn de kogelgaten nog rijkelijk aanwezig.