Kernwerk IJmuiden

In 1943 zijn de plannen ontstaan om het Kernwerk van het reeds tot Festung uitgeroepen IJmuiden onder te brengen op het bestaande Nederlandse forteiland. Begin 1944 zijn de werkzaamheden begonnen om het al jaren buitenwerk gestelde fort te verbouwen tot een zware kustbatterij. Er werden 36 bunkers gebouwd waaronder 26 ständige bunkers met muren van tenminste 2 meter dik. De Duitsers wilden zo veel mogelijk gebruik maken van het bestaande Nederlandse fort en hierin werd dan ook alles geplaatst wat normaal in losse bunkers werd ondergebracht. Dit is ook de reden dat er voor een kernwerk maar weinig bunkers zijn gebouwd. En de bunkers die er werden gebouwd zijn bijna allemaal voor het onderbrengen van geschut en zware machinegeweren. Echter is er na de oorlog een gedeelte van het eiland gesloopt voor de uitbreiding van het Noordzeekanaal en hiermee ook een groot gedeelte van de Duitse bunkers. Anders gezegd zijn er vandaag de dag nog maar zo'n 10 bunkers van over welke behoren tot W.N.73.

De bunkers

De Leitstand van de batterij was een 636SK en bevond zich voor de Nederlandse pantserkoepel. Deze bunker is na de oorlog ten onrechte gesloopt omdat deze op de radar zou storen, achteraf bleek hier niks van te kloppen. Van de bunker die voor een gedeelte op het fort is gebouwd resteert alleen de kelder nog. De Leitstand had het doel het hoofdgeschut van de batterij bestaande uit drie stukken 15 cm geschut van het type SKL/40 van meetgegevens te voorzien. Voor elk stuk van dit geschut werd er een bunker gebouwd van het type M170 - Geschützschartenstand. Deze bevonden zich aan de zeezijde van de batterij en hadden een bereik van 14,2 km in een boog van 80° Aan deze geschutbunkers waar er nog twee van over zijn bouwde de Duitsers een manschappenverblijf voor 15 man van het type 656. Vanaf hier was er ook een doorgang naar het Nederlandse fort door middel van een trap waarnaast zich een munitielift bevond. Een tweede stuk geschut wat op het eiland stond was een Vickers Armstrong kanon met een kaliber van 9,4 cm met een bereik van 10 kilometer. Dit Engelse geschut stond opgesteld in een bunker van het type 671SK en was met het schootveld richting de kust geplaatst. Met een draairichting van 120° kon het gemakkelijk een deel van de sluizen en een gedeelte van de haven onder vuur nemen. Naast de 671 SK werden nog twee geschutbunkers gebouwd van het type 611. Deze bunkers bezaten een stuk geschut van 12,2 cm en had een bereik van 60° De bunkers waren echter zo gebouwd dat het geschut er makkelijk uitgereden kon worden om een groter bereik te creëren. De bunkers hadden de bouwnummers 5860 en 5862 en zijn niet meer aanwezig.

671 SK

M170

Rondom het fort werden er 4 mitrailleursbunkers gebouwd van het in de Atlantikwall zeldzame type 644. De wanden van deze bunkers waren 3,5 meter dik en behoorde daardoor tot de zwaarste bunkers van het eiland. Op de bunker stond een pantserkoepel van 25 cm dik. In deze koepel die de naam 6-schartenturm droeg stonden twee MG34 machinegeweren opgesteld die een bereik hadden van 3 km en konden elk 15 schoten per seconden afschieten. Elke koepel woog 70.000 kilo en was 3 meter hoog. Slechts 1 van dit type staat nog op het eiland en is ingericht als museumbunker. Een ander type bunker die op het eiland stonden waren de 633 Granatwerferstande. Deze bunkers hadden een kleine pantserkoepel waar de loop van een mortierwerper uitstak, beide bunkers zijn gesloopt en hadden de bouwnummers 5865 en 5867. Langs de kuststrook van het eiland stonden 6 bunkers van het type 631, de bewapening van deze bunkers bedroeg een 4.7 cm Pak (Panzerabwehrkanone) en hadden een bereik van 6 km. Dit geschut had een draairichting van 45° en kon 20 schoten per minuut afvuren. Het geschut stond opgesteld achter een pantserplaat van 10 cm dik die in de muur was ingebouwd en door middel van een luik kon worden afgesloten. Ook op de naast gelegen pieren stond een bunker van dit type net als op de kop van de haven. Van al deze bunkers is er nog maar 1 aanwezig en die staat op het eiland. De laatste bunkers in de rij geschutbunkers die op het eiland stonden waren wederom van het zeldzame type V191. De bunkers waren uitgevoerd in Baustärke V.F. en konden dieptebomen over een afstand van 100 meter het Noordzeekanaal in werpen, het gewicht van zo'n bom bedroeg 185 kilo. Zowel aan het noordkant als aan de zuidkant van het eiland stond een bunker van dit type en waren gebouwd om schepen tegen te houden die het Noordzeekanaal wilden betreden. Dat dit type slechts enkele malen in de Atlantikwall is gebouwd komt mede door de korte duur die de loop mee ging, na elke 30 schoten moest de loop vervangen worden door een nieuwe. Van de twee gebouwde bunkers is er nog 1 over, de andere is tijdens de verkleining van het eiland gesloopt.

631

635

Op het eiland staat ook nog een manschappenverblijf van het type 635. deze bunker bood onderdak aan 20 soldaten en had een muurdikte van 3,5 meter. De bunker heeft twee ingangen en is zo ontworpen dat het geheel onder de grond ligt. De bunker heeft het bouwnummer 5856 en is nog steeds aanwezig. Een tweede manschappenverblijf is van het type VF1a en is een eenvoudige bunker die sinds 2004 weer te bezoeken is omdat deze voorheen vol met puin lag. Een derde manschappenverblijf die in dit geval is gebruikt voor opslag is van het type 668. Deze bunker bestaat uit twee verdiepingen die via een luik met klimijzers met elkaar verbonden is, ook deze bunker is nog aanwezig. Naast deze bunker bevind zich de Brunnengallerie bestaande uit een lange gang van 27 meter waar ooit een waterpomp in heeft gestaan. Deze bunker had geen typenummer en was uitgevoerd als SK. Halverwege de gang is de bunker aangesloten op het Nederlandse fort door middel van een raam.

644	6-Schartenturm (644)

Als u het Forteiland in IJmuiden wilt bezoeken bent u welkom op de eerste zondagen van de maanden maart tot november. Wilt u de Duitse bunkers bezoeken kom dan in de maand maart of november. In de tussenliggende maanden is een deel van het eiland afgesloten voor publiek omdat het een broedplaats is voor meeuwen.